Poems
now browsing by category
कबिता, द्येदेङलेच्चा
̃
-: (̃ )
̃ ̃
̃
: ̃
:
: ̃:
̃ ̃ :
: :
̃ ̃̃: ̃
̃
̃ ̃̃: ̃
̃: .
:
.
̃ :
Þ
:Þ
:
̃:
:
: ̃
̃ ̃
̃ : : ̃
: ̃
: ̃
: ̃
̃
̃
̃
̃:
̃ .
–: , -_
उन्मुक्त पुस्त म
–जेँःतिच हितराज सुनुवार
यो खासमा,
मेरो सवालमा भन्नुपर्दा,
बाल्यकाल र किशोरावस्थाको
आफैंले नउब्जाएको, तर खेदो गरिरहने
एउटा ठुलै पहाड हो अथाव एउटा ठुलै समस्या हो
को हुँ म सुनार हुँ कि सुनुवार हुँ ?
म सानो हुँदा
विद्यालयमा पढ्दा
अरूहरूले जातभात सोध्थे
जातभात नमान्ने रैथाने भुमिपुत्र
सुनुवार हुँ भनेर मेरो चिनारी पस्किँदा नि,
शिक्षकहरुले
विधार्थीहरुले
स्टाफहरुले
सहपाठीहरुले नै
वरिष्ठले
कनिष्ठले
पत्रकारले
लेखकले
सप्पै सप्पैले
मलाई जबर्जस्ति सुनार बनाउन खोज्थे
र, बनाउँथे नै
ताजुब लागेर आउँथ्यो मलाई, म को हुँ ?
आजकल समेत त्यस्ता प्रश्नहरू ओइरीरहन्छन्
जुन प्रश्नले मलाई मेरो चिनारीमाथि शंका गरीरहेको हुन्छ,
मेरो असली चिनारी माथि थप गलगाँड लाधीदिन खोज्छ
र प्रतिउत्तरमा आगो ओकाल्न मन लाग्छ
हुन त यो पक्कै नि मेरो दोष होइन, न त कुनै कोइँचको नै
यसैले
प्राण प्रतिज्ञा गर्दैछु
पहिलाको जस्तो म मात्रै रहिन
म मौलाएर हामीमा जवान भईसकेको छु ।
म सचेत बनेर हामी भईसकेको छु ।
हाम्रो चिनारीमा दाग लगाउँने
तिम्रो नियत बुझीबुझी निम्छरो भएर बस्न सक्दिन
अब न म तिमीसित भयवित नै छु ।
अब मलाई तिम्रो
खोटो तर्कसँग डर छैन
किन डराउँनु ?
के म अपराधी हो र ?
के हामी अपराधी हौ र ?
कसैलाई किन चासो ?
कसैलाई किन टाउको दुःखाइ ?
म सुनार हुँ कि सुनुवार ?
मेरो चिनाजानी मैले गराउने हो
मेरो व्यवहार मेरो बोली मेरो संस्कृतिले
म को हुँ भनेर चिन्न सकेनौ र !
तर तिमी बुझ्दैनौ जति नै भने पनि
तिमी बुझेर पनि बुझ पचाउँदै छौ
कि
म सधैं तिम्रो अगाडि हिनताबोध बाँचुँ ।
…………………………
अनारमुनि, विर्ता बजार, झापा
लोभी मन : आशिष मागी रहेछु
–शोभा सुनुवार जुलियट
बुबाले दिएका गाली र अतीर्का वचनहरू
सन्तानको लागि खपेको भोकहरू
थाप्लोको नाम्लोले गर्दा
निधारबाट बगेको पसिनाहरू
हात समाइ कालोपाटीमा
खरीले लेखेर कखरा फारेका दिनहरु
कलम, कापी, किताब
जसोतशो जोरजाम गरि दिएको
एक दुई जोर भए पनि
नयाँ लुगा किनेर दिएको
सन्तान भोकमारीमा नपरुन भनेर
अन्नको भकारी साँचेको
आफु जेसुकै खाए पनि
सन्तानलाई जसरी पनि
चाडवाड मीठोमसिनो खान दिएको
सबै सबै कुराहरू मानसपटलमा घुमीरहन्छन्
बल्ल पो बुझ्दै छु
म पनि आमा भएपछि ।
जतिबेला बुझ्नुपर्ने थियो, बुझ्नै सकिएन
अहिले बुझेर के भो र !
आखिर गुनासो सुन्ने बुबा नै नभएपछि
नसुन्ने ठाउँमा दुनियाँबाट टाढा गएपछि ।
खोलानाला बढेर आउँदा तर्नै नदिने
दुख बिमारीमा सधैं चिन्ता बोक्ने
सन्तानलाई कसरी उँभो लगाउने भनेर
आफ्नो इच्छाहरू मार्ने
कन्तुरको लुगा कन्तुरमा नै राखेर
सन्तानकै निम्ति पेटारो कस्ने
सन्तानकै उज्यालो भविस्य खोज्दै
आपैंm अँध्यारोमा कैयान रात काट्दै
सन्तानको लागि बलिदान दिने बुबा
सम्झिने गर्छु र आफैंलाई धिक्कार्दछु ।
सायद
आज बुबा भए सबै गुनासो माफी सुनाइ हुन्थे
बुबाको वलिदानको मूल्य चुकाउथेँ
तर
नहुँदाको खोक्रो सम्झनामा केही गर्न चाहिन
केवल बुबाले दिएको
सँस्कार, शिक्षा, त्यागहरूलाइ सम्झेर
सम्मान गर्न चाहेँ
जहाँ भएपनि बुबा
यो लोभी मन
आशिष मागी रहेछु
हरेक पल सम्झीरहेकी छु
एक अञ्जुली जल
र, श्रद्धाका पुष्पागुच्छा ।
हा हा हासल हासल
-भावना परिष्कृत सुनुवार
बैशाखे पूर्णिमा उभौली पर्वमा
ष्याँदर पिदार गर्ने चण्डीको थानमा
दुमा र ग्यूमा ढोलको ताल फेर्दै
झ्याम्म–झ्याम्म झ्याम्टा बजाउँदै
इन्द्रधनुष पहिरनमा ब्लुकुम्सला गर्दै
सबै दुःख थकान भुलेर
ष्याँदर सीलमा रम्दा भरिन्छ जोस र उर्जा
हा हा हासल हासल, हा हा हासल हासल
खल्पी खल्पा बासल, ग्योम्ली ग्योम्ले गासल
हा हा हासल हासल, हा हा हासल हासल !!
ष्याँदर देयी देयाको पिदार गर्दै
प्रकृति र पितृदेवको स्मरण गर्दै
पाकेको नयाँ अन्न बाली अर्पण गर्दै
नयाँ बीज र बिरुवाको रोपाई गर्दै
पूर्खाहरूसँग आशिष माग्दै
प्रकृति शक्तिको जय जयकार गाउँदा
भरिन्छ नया जोस र उर्जा
हा हा हासल हासल
खल्पी खल्पा बासल
ग्योम्ली ग्योम्ले गासल
हा हा हासल हाहा हासल हासल !! Read More
कोइँचके पाचा
-जेस्पुच डिल्ली सुनुवार
कोइँच इइँके पाचा माप्लेँःचा
बुः गोः नेल्लि काm दुम्चा
पिपिआन्के गाली राचा
जिलिल बिलेस्पा बिलेचा
लुजे जाम्सि पा जाम्सिचा
मो पातिके इइँके पाचा माप्लेँःचा ।१।
गो बुः नेल्लि गेत्थि बोअ्चा
नोले लिःश्यो बुः नेल्लि गेत्थि किःचा
हेँथेमेँथे शुशि मापाचा
नेल्लिआन भन्दा लुःच दुम्चा
मोपातिके इइँके पाचा माप्लेँःचा ।२।
साइङा इइँके ब्लेअ्से कोःशोनु
पिपिआनकालि हिल्लो पाश्योनु
कोइँच होइँति थियो ने
रानु इइँकेन थियो ने
नोःले खसम राइशोने
मोपातिके इइँपाचा माप्लँेःचा ।३।
कोइँच इइँके नेः गेचा
गे गो बुः नेल्लि गेत्थि बोअ्चा
सान्सारमि इइँके नयाँ ब्लेअ्सि ब्लेअ्चा
आइक्कालि लुःच पाचा
बुः गो चाहिँ गेत्थि बोअ्चा
मो पातिके इइँके पाचा माप्लेँःचा ।४।
गोः बुःकालि लुच पाचाचा माल्श्योछन्
कोइँच्के ब्लेअ्से साम्चा चिअ्शो छन्
कठै एको लोः तुइतु नु
पिपिपुकिमि एको लोः पाँमेनु
मनमि लोः पिअ्बा हुरुरु
मिचिले प्लेक हिब बुरुरु
मोपातिके इइँके पाचा माप्लेँँःचा ।५।
इइँके पाचा प्लोइँशोहाना नेल्लिमि लुचुपाइनिमि
कोइँच्के ब्लेअ्सान साम्निमि
नेल्लिमि मारिम्शो पाइनिमि
कोइँचकालि सन्सारले साम्निमि
कोइँच बुः मेकेला जाम्निमि
मो पातिके इइँके पाचा माप्लेँःचा ।६।
एको नेल्लिमि पढेने
आम्के पाचा तुइतेने
संसारमि ने गेचा मालेने
बुः नेल्लि गेत्थि बोअ्केने
कोइँचके रिती थालेने
आइँ रिती प्लोँःनेने
इइँके थलो मालेने
मोपातिके इइँके पाचा माल्लेँःचा ।७।
इइँके पाचा पाश्या प्लोइँसिबा
केकाइ दिन एकोके फाल ताइँसिबा
कोइँचके थालो थिसिबा
जाम्मैभन्दा गेत्थि दुम्सिबा
मो पातिके इइँके पाचा माप्लेँःचा ।८।
लो मिनु बुः गोः नेल्लि काः दुम्या
इइँके पाचा तुइताया
चण्डीकालि भाकेया
पिपीआनकालि पुजेया
इइँके पाचा थालोया
मोपातिके इँके पाचा माप्लेँःचा ।९।
……………………………………………
यतिबेला कवि साँढे सत्र वर्षको हुनुहुन्थ्यो । २५ वर्ष अगाडि बाम्तीभण्डारको जेहन्दार विद्यार्थी काठमाडौं पसेर पिसिएल पढ्दै हुनुहुन्थ्यो । यसैले २५ वर्ष अगाडिको उहाँको सपना साकार पार्न कोइँच विद्यार्थीको लागि छात्रवृद्धि कोषदेखि लिएर अहिले कोइँच विद्वानहरु लगायतलाई अध्ययन वृत्ति प्रदान गर्न सुनुवार सेवा समाजमा अनुसन्धानकोषको स्थापनामा लागि पर्नुभएको छ ।
भट्टि भित्र पण्डितहरु
By सङ्केत
हामीसँग एउटा ठुलो घर छ
जस्लाई भट्टी पसल भनेर
संज्ञा दिन्छन यो गाउँका रैथानेहरु ।
भट्टिमा पस्नु अगाडि
कसैले इजारलाई मज्जाले कसेर पसे ।
किनकी मातेपछी
इजार लाउने हविगत हुन्न इनिहरुमा
उक्त्त भट्टिमा पसे पछी
रक्सिले मात्न मात्र पाइन्न
हल्का भट्टी मालिक्नी सँग
गालामा म्वाई खान पनि पाईन्छ ।
पिउनेहरु त्यहाँबाट मातेरनै निस्कन्छन
नपिउनेहरु पनि त्यहाँबाट
हल्का केही बोतलहरु रित्ताएरनै निस्कन्छन
यो भट्टि भित्र पण्डितहरु छिरेपछी
हल्का चकचक गरेर मात्र बाहिर निस्कन्छन
देखेको छु मैले यदा कता
देखेको छु मैले कता कता
कसै-कसैले गीता हातमा बोकेर
केही पण्डितहरु गंगाजल छर्दै
काँधको जनै निकालेर पनि छिरे
भट्टिमा कसैले मुन्धुमको अक्षर पछार्दै
ठुलो घैटोनै मेरो भनेर
आफ्नै सौन्दर्यको बखान गर्न पनि पसे
यो भट्टिमा कसैले बाइबलका पानाहरु गन्दै
जिसस क्रसलाई छाती भित्र लुकाएर
मनमायाको तातो पेटिकोट सापटी माग्न पनि पसे
भट्टीमा कसैले कुर्आनलाई काखिमुनी च्यापेर
मुल ढोकाबाट हैन
जस्केलाबाट पनि छिरे यो भन्ट्टिमा ।
कसैले बुद्धवचनका मन्त्र तन्त्र सप्पै बोकेर
पहेलो धोतीमात्र भिरेर पनि छिरे यो भन्ट्टिमा ।
शिवजी जस्ता जट्टाधारी भएर
पार्वती सँग रसलीला पनि रचे यो भट्टिमा
१ यिनीहरुले;
हो, तिमीले भनेको ठीक हो भनेर
कहिल्यै भन्न सिकेनन्
२ यिनिहरुले
हजारौ मनमायाका मनका बिस्कुनहरु
उज्यालोमा सुकुन भनेर
कहिल्ले हेक्का राखेनन्
३ यिनिहरुले;
भट्टी भित्र पनि मातेको बेला
प्रदेशको सिमाना छाँटेर
बुरुक्क बुरुक्क बेस्कन उफ्रिए
मनमायाको जिन्दगी बन्दकी राखेर
सन्तबीरलाई रेगिस्तानमा धपाउननि सक्षम भए ।
हेल्लो अर्थोडोक्सहरु
यस्तो पनि हुन्छ
अर्कै देशको जस्तो सिमाना सम्झेर
भट्टी भित्र पनि सधैं देश टुक्रिन्छ
मात्र भनिरहने देश बिग्रिन्छ
मात्र भनी रहने कैले सुध्रियो त्यो देश
अनी कहाँ पुगेउ हामी सुधिएका जनताहरु
हन घर भित्र राम्रा राम्रा कोठा निकाल्दा
कसोरी बिग्रन्छ घरको सौन्दर्य ?
माटोलाई माया गरेर
माटो माग्दा कसरी टुक्रिन्छ देशको माटो ?
टुक्रिएको त हाम्रो मन मात्र हो ।
हेक्का रहोस् पण्डित बाजे !
मनमाया जस्तो सस्तो नसम्झ सप्पैको मनलाई
मनमाया अव तिमीले पनि तिम्रो साँउ-ब्याज तिर्न
रक्सिका बोतल भित्र
जिन्दगीका सपनाहरु साट्न छोड्नु पर्छ
जिन्दगीमा बैश साँचेर बाँच्न सक्नु पर्छ ।