All about Sunuwar

Archives

now browsing by author

 

आदिबासी जनजाति महासंघको बन्दले देशभर प्रभावित

श्रावण ३०, २०६७, काठमान्डौं; समाचारदाताहरु;
चन्द्र प्रकाश, जावलाखेल;
रणवीर सुनुवार, भक्तपुर;
सु से स अधक्ष्य, कोटेश्वर;
उकुसु का:तिच्, चाबहिल;
प्रेम सुनुवार, सामाखुशि;
आदिवासि जनजाति महासंघद्वारा आह्वान गरिएको नेपाल बन्द ले उपत्यका भरिको जनजीवन सामान्य । सु से स अधक्ष्यका अनुसार कोटेश्वर बाट प्रवीन सुनुवार, मुकुन्द सुनुवार लगायत ६ जना लाइ प्रहरि द्वारा पक्राउ गरिएको छ । उकुसु का:तिच् का अनुसार चाबहिलमा व्यापक रुपमा सुरक्षा वल परिचालन गरिएको छ र धमाधम प्रदर्शनकारिहरुलाइ पक्राउ गरिंदै छ । अपरान्ह १ बजे देखि जनजीवन सामान्य रहेको छ । प्रदर्शनकारीले एम्बुलेन्स, अधिकारकर्मिका गाडि, पत्रकार तथा अत्यावश्यक कारणले चलाइएका सवारि साधनहरु वेरोकतोक चल्न दिएका छन ।

संखुवासभा, खाँदबारि सम्बाददाता इन्द्र हाँग किराँत का अनुसार सदरमुकाम खाँदबारिमा सम्पुर्ण यातायात तथा पसल कवल हरु ठप्प भएको समाचार प्राप्त भएको छ । सुनसरी, धरानका कुमार सुनुवारका अनुसार सम्पुर्ण ठुला सवारि ठप्प भएतापनि साना र अत्यावस्यक सवारिहरु सुचारु भएको व्यहोरा प्राप्त भयेको छ । नुवाकोट वाट मुना थापा मगरले पठाएको रिपोर्ट अनुसार जिल्लाका सम्पुर्ण यातायात दिन्भरि बन्द भएको छ । आदिवासी जनजाति महासंघका अनुसार देशभर आन्दोलन शान्तिपुर्ण रुपमा सफल रहेको निष्कर्श निकालेको छ । यसैविच महासंघले अबको आन्दोलनलाइ कसरि अगाडि बढाउने भनेर वैठक बसिरहेको छ । देशव्यापी बन्द साँझ ५:०० वाट खुलेको छ । प्राप्त जानकारि अनुसार आदिवासी जनजाति महासँघले भदौ १ गते समिक्षा बैठक बस्ने जनाएको छ भने भदौको दोस्रो हप्ता देखि दोस्रो चरणको आन्दोलन को कार्यतालिका सार्वजानिक गर्ने बताए । सम्वाददाताका अनुसार सभासद गोविन्द चेपाङ्ग र आदिवासी जनजाति राष्टृय उत्थान प्रतिष्ठानका दिवस राइलाइ समेत सुरक्षाकर्मिले गिरफ्तार गरेको छ ।

आर्थिक सहयोगको लागि अपिल

सिन्धुलि जिल्ला, कमला माइ-३ घर भै, गोठ्हाटार गा बि स – ३, दक्षिणढोका, काठमान्डु मा अस्थाइ बसोबास गरि, ज्यामि-मजदुरी काम गरेर परिवार पाल्दै आएको नविन बहादुर सुनुवार, काम सकेर डेरा तर्फ फर्कने क्रममा मोटर-साइकल को ठक्कर बाट घाइते भै निजको टाउकोमा गहिरो चोट परि अचेत अवस्थामा रहेको र उपचारको लागि अस्पताल भर्ना गर्दा टाउकोको अपरेसन गर्नै पर्ने डाक्टरको सल्लाह छ । हाल अर्धचेत अवस्थामा परिवारको हेरचाहमा रहेको नविन न त बोल्न सक्छन्, न त आफै खाना खान सक्छन् । परिवारको सहयोग मा खाना खाने नविन दिशा-पिसाब समेत परिवारको सहयोगमा ओछ्यानमै गर्छन् । निजको आर्थिक स्थिति अत्यन्तै नाजुक रहेकोले हालसम्म सघन उपचार हुनसकेको छैन । परिवारको मुली रहेका नविनको आज यस्तो अवस्था भए पछि उनको परिवारको धैर्यताको बाँधले थेग्न सक्ने अवस्था छैन । सुनुवार डट् ओर्ग मार्फत समस्त कोइँच् लगायतका महानुभावले सक्दो सहयोग गरेमा निज नविन बहादुर सुनुवारको सघन उपचार सम्भव हुनसक्थ्यो कि भनि हार्दिक अपिल गरिन्छ ।
सामाजिक सहोयोगको लागि सुनुवार डट् ओर्ग द्वारा प्रकाशित;

पिडित बिरामिको नाम: नविन बहादुर सुनुवार
जन्म स्थान: कमला माइ-३, सिन्धुलि
नागरिकता नम्वर: ४०३१-८५९४
श्रीमतिको नाम: ललि कुमारि सुनुवार
नागरिकता नम्वर: १६१२४
हालको ठेगाना: गोठाटार गा वि स- ३, दक्षिणढोका, काठमान्डौं ।

१६औँ विश्व आदिवासी दिवसको किही झलकहरु

[flv image=”http://www.sunuwar.org/video/doc/janajati.jpg”]http://www.sunuwar.org/video/doc/janajati.flv[/flv]

१६औँ विश्व आदिवासी दिवसको किही झलकहरु

आदिवासी साहित्य सौन्दर्य थेःनि–२ : ( थेःनिको प्राचीनता )

अतीत मुखिया
थेःनि कोँइच भाषाको थेःचा शव्दको व्युतपन्न रुप हो । कोँइच भाषामा कुनैपनि धातुमा चा प्रत्यय लागेर कृया तथा विशेषण बन्दछ । ना धातुमा चा प्रत्यय जोडिएर नाःचा भएझै का — चा , खा—चा , गा—चा, जस्तै थ–ए–च–आ थे–चा कृया हुन्छ । थेःचाको शाव्दिक अर्थ टेक्नु हुन्छ अत थेःनिको अर्थ टेकौनी भन्ने बुझिन्छ । थेःनि आदिवासी साहित्य सौन्दर्यको एक त्यस्तो बिधा हो जुन बिधामा एउटा हागोलाई टेकेर अर्को हागो समाइन्छ र तेश्रो हागोको पूmल टिपिन्छ अर्थात मिथकको हागोलाई टेकेर विम्वको हागो समाइन्छ र तत्कालिन परिवेसको हाराहारी रहेर समयसापेक्ष अभिव्यक्ति अभिव्यक्त गरिन्छ ।
थेःनिको आदिम मुहान मुंग्दुम नै भएको पाइन्छ । हजारौं वर्ष अगाडिदेखि श्रुति स्मृतिका रुपमा कोँइच जनजिब्रोमा रहीआएका थेःनिहरुको मुग्दुमी स्वरुप यस्तो रहेको पाइन्छ । Read More

Sunuwar Chhengu (सुनुवार चेँगु )

[flv image=”http://www.sunuwar.org/video/doc/chhengu1.jpg”]http://www.sunuwar.org/video/doc/chhengu1.flv[/flv]

आजाद हिन्दका योद्ध : जसको जिन्दगी गाडी चालक बनेर बित्यो

कोइँचबु काःतिच
आजाद हिन्द तक्मा पाउने ११ जना व्यक्तिहरु मध्ये पाँच जना नेपाली पर्छन् । त्यसमा पनि एक जना कोइँच (सुनुवार) पनि थिए भन्दा धेरैलाई आश्चर्य र गर्व दुवै लाग्न सक्छ । हो, उनै आजाद हिन्द जस्ता सम्मानित भारतीय पदक पाउने व्यक्तिको पुरा जिन्दगी गाडी चालक बनेर बित्यो । पुरा भारत देश गाडी र चालक ती योद्धा कोइँच ।
२१ तारिख, फेब्रुआरी १९२५ का दिन दारजिलिंको बान्नोकबारन टि स्टेटमा रबिलाल र साबित्री सुनुवारको कोखबाट यस्तो एउटा कोइँचको जन्म भयो जसले कहिल्यै जीवनमा हार खाएनन् । किशोर अवस्थामै गाडी चलाउन सिकेका उनले विश्व युद्धाको लागि मानव संसाधनको पुरा गरिदिए ब्रिटिशको लागि गुम पहाडको डिपोबाट रिक्रुट बनेर २१ मार्च, १९४१ मा । इन्डियान आर्मी अर्डिन्यान्स कार्पोरेशन टेरेनिं सेन्टर जबालपुर, मध्ये प्रदेशमा तालिम पुरा गर्दा नगर्दै दक्षिण अफ्रिकामा युद्धा गर्न पुगे पुरै पल्टनको साथमा ।
पृथ्विको पल्लो फाँटबाट वल्लो सुर्का सिंगपुर आएर अग्रपंतिमा युद्धा गर्ने क्रममा जापानी युद्धावन्दी बन्न पुगे उनी । युद्धाबन्दीको क्रममा नेताजी सुवासचन्द्र बोसको आजाद हिन्द फौजका रिक्रुट बन्न पुगे १५ फेब्रुअरी १९४२ मा । आजाद हिन्द फौजको पक्षधार भएर उनले फेरि उनलाई भर्ती लिने ब्रिटिस विरुद्ध नै युद्ध गरे बर्मामा शख्त घाइते बन्न पुगे । यसरी घाइते भएपछि उनी आर्मी अस्पतालमा भर्ना भए । आजाद हिन्द फौजको पक्षबाट उनले जापानी फौजलाई शत्रु पक्ष ब्रिटिशलाई पेल्दै आउने क्रममा रंगुन आइपुगेपछि जापानी फौज फिर्ता भयो अमेरिकाले जापानी शहरमा एटम बम खसालेपछि । उनी पुनः व्रिटिशको युद्धावन्दी बने । पछि बर्माबाट उनलाई जेसोर जिल्ला क्याम्प बंगाल ल्याइयो र कोर्ट मार्सल पछि उनको जागिर खारेज गरियो । उनी मुक्त भए । साधारण नागरिकको जीवन जिउन दार्जिलिं फर्किए । Read More

गोरखापत्रद्वारा प्रकशित किराँती-कोइँच (सुनुवार)भाषा

समवेशिकरणको दिशामा एउटा फड्को: गोरखापत्रद्वारा प्रकशित किराँती-कोइँच (सुनुवार)भाषा पढनलाई तल मितीमा थिच्नुहोस्

1.   2067-04-23

2.  2067-01-23