All about Sunuwar

Archives

now browsing by author

 

हाम्सो कार्तिक महिना अंक ४ ।

हाम्सो मासिक पत्रिका चौथो अंक कार्तिक २०७८ (Fourth edition of Monthly Magazine in Sunuwar script ‘Hamso’ October 2021 Download
Hamso_Katik-2078-Final

हाम्सो असोज महिना अंक ३ ।

हाम्सो मासिक पत्रिका तेस्रो अंक असोज २०७८ (Third edition of monthly magazine in Sunuwar script ‘Hamso’ September 2021 download
Third-Hamso-Asoj-2078-Final

हाम्सो भदौ महिना अंक २ ।

हाम्सो मासिक पत्रिका दोस्रो अंक भदौ २०७८ (Second edition of monthly magazine in Sunuwar script ‘Hamso’ Download
Hamso_Vol_2

हाम्सो श्रावण महिना अंक १ ।

हाम्सो मासिक पत्रिका पहिलो अंक साउन २०७८ (First edition of monthly magazine in Sunuwar script ‘Hamso’ Download
Hamso_Vol_1

प्रवासमा किरातिहरुले नयाँ वर्ष मनाए।

दोहा / गत १४ जनवरी २०२२ शुक्रवारका दिन कतारमा स्थापित किराती सँस्थाहरु किरात राई यायोख्खा शाखा कतार, सुनुवार सेवा समाज शाखा कतार र किरात याक्थुङ चुम्लुङ कतारको संयुक्त आयोजनामा जुम भर्चुअलको माध्यमबाट किराती नयाँ वर्ष येले दोङ/थोचे/तङ्वे ५०८२ को सुखद शुभकामना आदान प्रदान कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । उक्त कार्यक्रम किरात मुल समारोह आयोजक समितिका संयोजक शंकर मान राईको सभापतित्वमा र नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघ कतारका अध्यक्ष पुरुषोत्तम सुनुवारको प्रमुख आतिथ्यमा सदस्य सचिव शुभराज सुनुवारले सन्चालन गरेको उक्त कार्यक्रममा महासंघ कतारमा आवद्ध मातृ सँस्थाका अध्यक्ष तथा प्रतिनिधिहरु, महासंघ कतारका सल्लाहकारहरु र समाजसेवी व्यवसायी साथै किरातिहरुको बाक्लो सहभागिता रहेको थियो । संयोजक र प्रमुख अतिथिबाट व्यानर अनावरण, दिप प्रज्वलन र राष्ट्रिय गानका साथ सुरु भएको उक्त कार्यक्रमा समितिका उपसंयोजक हर्क खजुम लिम्बूले कार्यक्रमको औचित्य माथी प्रकाश पार्दै सहभागिहरुलाई स्वागत गर्नु भएको थियो । कार्यक्रममा स्थापनाकाल देखि योगदान पुर्याउदै आउनु भएका सुनुवार सेवा समाज शाखा कतारका संस्थापक तथा संरक्षक पुरुषोत्तम सुनुवार, किराया शाखा कतारका संस्थापक तथा पुर्ब अध्यक्ष अमृत कुमार राई र कियाचु कतारका अग्रज तथा विशेष सल्लाहकार केवल पहिमलाई संस्थालाई दिनु भएको अतुलनिय योगदानको सम्मान गर्दै फेटा र दोसला ओढाई सम्मान पत्रको साथ सम्मान गरिएको थियो । किराति पहिलो राजा यलम्बरको पाला देखि सुरु भएको येले सम्बतको रुपमा हरेक माघ एक गते किरात नयाँ बर्ष मानिदै आएको छ। यसैलाई किरात राईहरुले येले दोङ / सुनुवारहरुले नक थोचे र लिम्बुहरुले येले तङ्बे भन्ने गरेको छन । शुभकामनामन्तव्य दिने क्रममा महासंघ कतारका अध्यक्ष तथा प्रमुख अतिथी पुरुषोत्तम सुनुवारले किरात नयाँ बर्षको अवसरमा शुभकामना साथै किरात नयाँ बर्षको बारेमा थप प्रस्ट पार्दै कार्यक्रमको पुर्ण सफलताको कामना गर्नु भएको थियो । कार्यक्रममा शुभकामना मन्तब्य दिने क्रममा महासंघ कतारका प्रमुख सल्लाहकार शिव कुमार भुजेल, सल्लाहकार धिरज चाम्लिङ, लगायतका सल्लाहकारहरु, मातृ संस्थाका प्रमुख तथा प्रतिनिधिहरु, लगायत तीन किरात संस्थाका सलाहकार तथा पुर्ब अध्यक्षहरुबाट शुभकामना मन्तब्य राख्नु भएको थियो। यसैगरी उपसंयोजक सेर बहादुर सुनुवारले आफ्नो शुभकामना दिदै कार्यक्रममा जोडिनु हुने सबैलाई धन्यवाद दिनुका साथै कार्यक्रम सभापति शंकरमान राईले किरातिहरुको एकताको प्रसम्सा गर्दै कार्यक्रमलाई सफल पार्न आरोहत्र खट्नु हुने तिनै संस्थाका सदस्यहरुलाई र जुम भर्चुअलमा सहभागी रहनु हुने सबै सबै प्रती हार्दिक धन्यवाद ज्ञापन गर्दै कार्यक्रम समापन गर्नु भएको थियो ।

खात/सुअदेर

-काेइँचबु काःतिच (उकुसु)
क. कथासार
मानिसको भीड छ । लगामा डब्लाङ तोर्म राखिएको छ । पोइँबो ग्याँमिले पिदार नाम्दार विभिन्न देवता तथा पितृको पूजा गरेर विसाएका छन् । सबैभन्दा तल लिपेको भुइँमा धान त्यसमाथि नाङ्लो र नाङ्लो माथि फोल तोर्म छ । तोर्म माथि वल्लो सुर र पल्लो सुर पारेर सरामा बाँधेर झुण्डाएको बाँसको कप्टेरोमा दादर (उहिलेदेखि राखिएको ध्वाजापतका झुण्डाइएको छ । मकै राखेको बाँसको टोक्ले छ । त्यसमा अक्षता भरेर धतुर तोर्मसँगै राखिएको छ । पितृहरुलाई सागुन गरेको पातहरु खातका खात छन् । त्यसमा एउटा टापरीमा भएभरको खानाहरु राखिएको छ । कुलपुरोहितले अनुहारमा पुरै सेतो पिठो दलेका छन् ।
पोइँबोले विभिन्न किसिमको अनिष्ठाकारी आत्महरुलाई बोलाउँछ । नाअÞसोले ती अनिष्ठाकारी आत्महरुलाई फकाइ फकाइ नाम पुकार्दै खाना दिन्छ । अनि जुन घरमा फोल गरिएको छ त्यसघरका र एकै कुलका दाजुभाइहरुले पनि आफ्नो सबै नराम्रा कुराहरु हटेर जाओस् भन्दै नाम पुकार्दै त्यस टपरा चढाउँछन् ।
कुलपुरोहितले अनिष्ठाकारी आत्मलाई तह लगाउने पामखासा खलमखासा खानारोल्बोलाई बोलाउँछ । पामखासा खलमखासाले सबै अनिष्ठाकारी आत्मलाई तरवार भाला लौरोले हान्दै खेदाउँछन् । ती अनिष्ठाकारी आत्मले राम्रा आत्महरुलाई पनि दुःख दिन्छन् । साथ लागेर छाड्दैनन् । यसैले कुलपुरोहितले मफाइ चुफाइ किकिलाई अगाडि लगाएर ती अनिष्ठाकारी आत्मबाट शुभगुण भएको आत्महरुलाई छुटाउँछ र लगामा लगेर राख्छ । पामखास र खानारोल्बोलाई पनि सुसेल्दै मफाइचुफाइको सहारामा खेदिपठाउँछ । उनीहरुकै पछिपछि सबै ग्रहादशा टपरामा मन्साएर सेतो पीठो दलेको कुलपुरोहित घरबाट धेरै पर दौडेर जान्छ । अरुले भने उसैको पछि पानी अक्षेता र खरानी हान्छन् । बाद्यवादन जोडजोडले बजाउँछन् । Read More

नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघ कतारले २७ औं विश्व आदिवासी दिवस मनाए ।

गत १३ अगस्ट २०२१ शुक्रबारको दिन नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघ कतारले २७ औं विश्व आदिवासी दिवसको अवसरमा शुभकामना आदान प्रदान कार्यक्रम २०२१ संस्थाका कार्यवाहक अध्यक्ष भाईकाजी गुरुङको सभातित्वमा, नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघ केन्द्रीय अध्यक्ष जगत बहादुर बराम ज्यूको प्रमुख आतिथ्यमा जूम भर्चुअलको माध्यमबाट भब्य रुपमा मनाए ।
केन्द्रीय उपाध्यक्ष तथा बिदेश बिभाग प्रमुख गोबिन्द छन्त्याल र नेफिन कतारका संस्थापक अध्यक्ष अमृत गुरुङ ज्यूको विशिष्ठ आतिथ्यमा, त्यसैगरि विशेष अतिथिको रुपमा गैर आवासीय नेपाली संघ, राष्ट्रिय समन्वय परिषद कतारको प्रथम उपाध्यक्ष जैबी राई ज्यू, नेफिन द कोरियाका अध्यक्ष युगेन तेडुप शेर्पा ज्यू, नेफिन इजरायलका बरिस्ठ उपाध्यक्ष नानिमाया योन्जन तामाङ ज्यू, नेफिन मलेसियाका अध्यक्ष बिपिन राई ज्यू लगायत नेफिन प्रवास संबन्धन संस्थाहरुका अध्यक्ष तथा प्रतिनिधि ज्यूहरु, त्यसैगरी नेफिन कतारका प्रमुख सल्लाहकार तथा निवर्तमान अध्यक्ष शिव कुमार भुजेल ज्यू, विशेष सल्लाहकार तथा पुर्ब अध्यक्ष देबराज राई ज्यू, सल्लाहकार तथा पुर्ब अध्यक्ष सियाराम चौधरी ज्यू, संस्थापक सदस्य तथा सल्लाहकारहरु बिल बहादुर गुरुङ, सुक बहादुर तमाङ, सल्लाहकार तथा पुर्ब उपमहासचिव धिरज चाम्लिङ ज्यू, सल्लाहकारहरुमा शंखलाल तामाङ ज्यू, रस गुरुङ ज्यू, नियम भुजेल ज्यू र सामुयल सुनुवार ज्यू, त्यसैगरी अतिथिहरुमा प्रवासी नेपाली मंचका महासचिव प्रभात त्रीपाठीज्यू, प्रवासी नेपाली मंच कतारका अध्यक्ष रामहरि गैरे ज्यू, नेपाली जनसम्पर्क समितिका कावा सभापति ठाकुर परियार ज्यू, नेपाली जनप्रगतिशिल मञ्च कतारका अध्यक्ष रकमध्वोज राई ज्यू, नेपाली समाज कतारका कावा अध्यक्ष तेज मुक्तान ज्यू, संघीय लिम्बुवान सामाजिक मञ्चका अध्यक्ष रेखा राई ज्यू, नेपाल पत्रकार महासंघ कतारका सचिब अर्जुन पौडेल ज्यू, मिडिया पाट्नरहरु दिप संचार मिडिया, मुग्लानी खबर त्यसैगरी नेफिन कतारमा आवद्ध जातिय (मातृ) संस्थाका अध्यक्ष तथा प्रतिनिधि ज्यूहरु लगायत महासंघमा आवद्ध १४ वटै मातृ संस्थाहरुवाट सकृय सदस्यहरु साथै देश तथा विदेशवाट जोडिनु भएका आदिवासी जनजातिहरुको बाक्लो उपस्थितिमा कार्यक्रम सम्पन्न भएको थियो। Read More