Archives
now browsing by author
प्रदेश सभामुखलाई बुझाए लिखुखोला हाड्रोपवार आयोजना प्रभावितहरुले मागपत्र : पालिकाले प्रस्तावक पिके हाइड्रोपावरलाई ध्यानाकार्षण गरायो।

सुनुवार डट ओआरजि समाचारदाता, २ साउन ।
पिके हाइड्रोपावर प्रा.लि.ले हचुवामा बनाएको आइइ प्रतिवेदनले रावादोलु, काती र खिजीका नागरिकहरुलाई सम्बोधन नगरेको भन्दै आन्दोलित खिजीकातीका प्रभावितहरुले आज प्रदेश नं. १ का प्रदेश सभा सभामुख बाबुराम गौतमलाई एक बुँदे मागपत्र बुझाएका छन् ।
‘प्रदेश सभामुख काठमाडौं आएको मौका मिलेको हुँदा हामी खिजीदेम्बा वडा नं ३, ४ र ७ का नागरिकको तर्पmबाट ५७० जनाको हस्ताक्षरसहित प्रदेश १ का सभामुख ज्युलाई पुनः प्रारम्भिक वातावरण परिक्षण अध्ययन गर्न मागपत्र बुझाएका हौं’ लिखुखोला जलविद्युत आयोजनाका प्रभावितहरुको संघर्ष अभियान्ता कमल सुनुवार जानकारी गराए ।
‘पुनः प्रारम्भिक वातावरण परिक्षण गर्नुपर्ने’ कारणसहितको मागपत्र बुझ्दै प्रदेश सभामुख बाबुराम गौतमले भन्नुभयो, ‘मैले वातावरण परिक्षण हेर्न पाएको छैन तर तपाईको पत्रमा उल्लेख भए अनुसारको अवस्था वातावरण परिक्षण प्रतिवेदनमा उल्लेख भएको हो भने पिके हाइड्रोपावरले नागरिकको मानवाधिकारलाई कुल्चेर जलविद्युत उद्योग सञ्चालन गर्न सक्दैन । मेरो तर्पmबाट सक्दो सहयोग हुन्छ । यस किसिमको कुनै पनि कमकमजोरी हुन नदिन प्रदेश मन्त्रालय र संघको उर्जा मन्त्रालयमा समेत बुझेर तपाइँहरुलाई परेको समस्या माथि कारवाही अगाडि बढाउन पहल गर्ने छु ।’
यसै वीच झोलामा खोला बोकेर लुक्दै हिडेको पिके हाइड्रोपावरलाई खिजीदेम्बा गाउँपालिका, ओखलढुंगाले खिजीदेम्बा वडा नं. ३ खिजी, वडा नं. ४ काःत (काती) र वडा नं. ७ रावादोलुका नागरिकहरुसँग एफपिक नगरी वातावरण प्रतिवेदन तयार गरी जलविद्युत उद्योगले पुराउने असरको न्युनिकरणको यथार्थ अवस्थाहरु परिक्षण नगरी जलविद्युत आयोजना सञ्चालन गर्न लागेको भनेर कातीका नागरिकहरु आन्दोलित तथा भयभित भएको हुँदा यथार्थ विवरण के हो ? गाउँपालिकालाई जति सक्दो वातावरण परिक्षणको प्रतिवेदन बुझाउन र प्रभावित नागरिकले राखेको ‘पुनः वातावरण परिक्षण गर्न’ हाइड्रोपावरलाई ध्यानाकार्षण पत्र दर्ता गराएको छ ।
आन्दोलित खिजीदेम्बा वडा नं. ४ का प्रभावित नागरिकहरुको प्रतिनिधित्व गर्दै सामाजिक सञ्जाल मार्पmत आम नागरिकहरुलाई यथार्थ जानकारी पस्किँदै आएका लिखु खोला जलविद्युत आयोजनाबाट प्रभावितहरुको तर्पmबाट पिके हाइड्रोपावर प्रा.लि.का अध्यक्ष राजेन्द्र प्रसाद तिवारीलाई ५७० जनाको हस्ताक्षरसहित ‘पुनः प्रारम्भिक वातावरण परिक्षण गर्न’ १ बुँदे मागपत्र बुझाइएको प्रभावित नागरिकको संघर्ष अभियानका अभियान्ता किशोर सुनुवारले जानकारी गराएका छन् ।
‘मागपत्र बुझ्दै अध्यक्ष तिवारीले गम्भीर त्रुटी भएको स्वीकार गरे । र, हालको प्रारम्भिक वातावरण परिक्षण संशोधन गरिने वचन व्यक्त गर्नुभयो । हाम्रो माग संशोधन होइन प्रत्यक्ष प्रभावित गाउँ रावादोलु, काती, खिजी, प्रिती र कुँबु कास्थलीमा गएर नै स्थलगत पुनः प्रारम्भिक वातावरण परिक्षण गर्नुपर्ने माग गरेका छौं ।’ मागपत्र बुझाउन गएका संघर्षरत अभियानका सदस्य दिलबहादुर भुजेलले बताए । उनले अगाडि थपे अब हामी संघ तथा प्रदेश सान्सदलाई समेत भेटेर हाम्रो यथार्थ अवस्था जानकारी गराउने छौं ।
सधैं देखिने हाम्रै गाउँको एउटा अनुहार : जो मन्त्री बनेका छन् ।

लिला सुनुवार, ओखलढुंगा ।
हाम्रै गाउँको खिँजी फलाटे बजारमा सधैं देखिने एउटा गाउँले अनुहार, अर्थात प्रदिप (प्रदिपकुमार सुनुवार) अहिले मन्त्री भएका छन् । प्रदेश नं. १ प्रदेश सभा सदस्यका लागि ओखलढुंगाबाट निर्वाचित भएका सांसद मुलिच प्रदिपकुमार सुनुवार आज प्रदेश १ सरकारको मन्त्री बनेको छन् । प्रदेश १ को नामकरण कोशी राखेपछि आन्दोलित प्रदेश १, ठुलो दल हुँदा हुँदै पनि एमाले सरकार ढलेपछि नेपाली काङ्ग्रेसका प्रदेश सांसद मा. उद्धव थापा मुख्य मन्त्री बनेपछि आजै उहाँले प्रदेश मन्त्री नियुक्ति लिँदै सपथ लिनुभएको छ ।
सुनुवारको राजनीति यात्रा
“अब युवाको पालो …” भन्दै सामाजिक सञ्जालहरुमा गाली गर्दै उफ्रिएर होसीजोसीमा बाहुलाउने भीडमा मन्त्री सुनुवार नागरिक र माटो प्रति विना योगदान मन्त्री बनेका भने होइनन् । २०४२ सालमा नेपाल बिद्यार्थी संघको सदस्यता लिएर लोकतान्त्रिक राज्य व्यवस्थाका लागि नागरिकको मानवाधिकारको लागि राजनीतिमा होमिएका हुन् । २०४६ सालमा बहुदलीय प्रजातन्त्र पुनः स्थापित भएपछि उहाँले २०४९ मा नेपाली कांग्रेसको सदस्यता लिएर दलगत राजनीतिक यात्राको गोहो पहिलाएका थिए । नेपाली काँगे्रसको ९ औं माहादिवेशनदेखि हालसम्म निरन्तर ओखलढुंगाबाट माहादिवेशन प्रतिनिधिको रुपमा निर्वाचित हुँदै आएका उहाँले २०५४ को स्थानिय तहको निर्वाचनमा खिजिफलाटेको गाउँ विकास समितिको अध्यक्षमा निर्वाचित हुनुभएको थियो । भुइँ मान्छेहरुसँग घुलमिल गरेर बस्ने र उनीहरुको गुनासो सुन्ने सरलताले नै युवा छँदा नेपाल तरुण दल सगरमाथा सञ्चलको संयोजक भएर काम गर्नुभयो । २०५२ मा नेपाली काँग्रेस ओखलढुंगाको सहसचिब, १० औं महाधिवेशनमा प्रजातान्त्रिक काँग्रेसको ओखलढुंगा जिल्ला उपसभापति भएका सुनुवार, १२ औ महाधिबेशनमा ओखलढुंगा काँग्रेसको सभापति पदमा निर्वाचित भएका थिए । हक्की स्वाभाव भएका ईमानदार र कुशल संगठनकर्ताका रुपमा चिनिनु हुने मान्त्री सुनुवार १३ औ महाधिवेशनमा पुनः ओखलढुंगा कांग्रेस सभापति भए । बाबा शान्त बहादुर सुनुवार र आमा फुलमाया सुनुवारको पहिलो सन्तानको रुपमा ओखलढुंगाको अति बिकट मानिने गाउँबस्ती खिजी फलाटेमा उहाँको जन्मा भएको थियो । नेपाली काँग्रेसको १४ औ महाधिवेशनमा लोकप्रिय मतका साथ केन्द्रीय सदस्यमा निर्वाचित हुनुभए सुनुवारले २०७४ को निर्वाचनमा आफ्नै पार्टीको बागी उम्मेदारको कारण उपविजेता हुनुभएको थियो । २०७९ को निर्वाचनमा प्रदेश १ को प्रदेश सभा सदस्य पदमा निर्वाचित हुनुभएपछि नेकपा ऐमालेको सरकार ढलेपछि बनेको विषम परिस्थितिको अवस्थमा बनेको सरकारमा अहिले मन्त्री बन्नुभएको हो । अहिले मन्त्रालय बाँडफाँड भएको छैन । तर प्रवक्ताको जिम्मा भने उहाँले पाउनुभएको छ ।
सुनुवार सेवा समाज ओखलढुङ्गा पाँचौं सम्मेलन सम्पन्न

खिजिदेम्बा गाउँपालिका ओखलढुंगामा सुनुवार सेवा समाजको जिल्ला र पालिका स्तरीय सम्मेलन सम्पन्न भएको छ । बुधबार खिजिफलाटेमा एक कार्यक्रमको आयोजना गरि सुनुवार सेवा समाज जिल्ला समन्वय समितीको पाँचौ र खिजिदेम्बा गाउँपालिका स्तरीय समाजको दोस्रो सम्मेलन सम्पन्न भएको हो । अधिवेशनबाट जिल्लामा देविध्वज सुनुवारको अध्यक्षता ९ कार्यसमिती सदस्य र पालिकामा कविराज सुनुवारको अध्यक्षता ९ कार्यसमिती सदस्य चयन भएको छ । सुनुवार जातिको पहिचान, भाषा, संस्कृतीलाई जगेर्ना गर्दै, जातिय शशक्तिकरण, सुशासन र समावेशीका लागि गठित समाजले कोइँच सुनुवार जातिको क्षेत्रमा काम गर्ने अध्यक्ष देवीध्वज सुनुवारले बताउनुभयो । सुनुवार सेवा समाजका पूर्वअध्यक्ष भिमबहादुर सुनुवारको अध्यक्षताका भएको उद्घाटन कार्यक्रममा प्रदेश नं. १ का सांसद प्रदिपकुमार सुनुवारको प्रमुख आतिथ्यता रहेको थियो । उहाँले कार्यक्रममा बोल्दै सबै जातजाती समान भएकाले समानुपातिक र पहिचानको आधारमा सबै क्षेत्रमा विकास हुनुपर्ने बताउनुभएको छ । सेवा समाज संघीय समिति अध्यक्ष रणविर सुनुवारको विशेष अतिथ्यता रहेको उक्त कार्यक्रममा गाउँपालिका उपाध्यक्ष सुशिला तामाङ लगायत विभिन्न जातिय संघसंस्थाको सहभागीता रहेको थियो । सोही अवसरमा प्रमुख अतिथी प्रदेश सांसद सुनुवार र गाउँपालिका उपाध्यक्ष तामाङलाई मायाको चिनो स्वरुप सुनुवार जाति पहिचानमा आधारित जाली रुमाल प्रदान गरिएको आयोजकले जनाएको छ । कार्यक्रममा सुनुवारी झाँकी प्रदर्शन समेत गरिएको थियो ।
को हो स्ट्राइकर क्यारमबोर्डको गोट्टी चलाउने ?

जनमत नै छैन, झट्ट हेर्दा अरू अधार पनि केही देखिँदैन, तथापि प्रचण्ड यसपालि मलाई प्रधानमन्त्री हुने इच्छा छ भन्दै हिँड्थे । यहाँसम्म कि यसपालि प्रधानमन्त्री हुने म नै हो समेत भन्थे ।
रवि लामिछानेको पार्टीको र रवि लामिछानेको समेत राजनीतिक वृत्तमा कुनै आधार नै बनेको छैन, तथापि रवि लामिछानेले प्रचण्डकै निर्वाचन क्षेत्रमा उठेर प्रचण्डलाई टार्गेट बनाए । र प्रचण्ड लुरुलुरु गोरखा गए । के प्रचण्ड रविको लोकप्रियतालाई मात्रै देखेर गोरखा गएका थिए त ?
सुरुमा रवि लामिछाने स्वयंले अहिले सदनलाई दर्बिलो प्रतिपक्ष जरुरत भएकाले आफ्नो पार्टी सरकारमा नजाने र प्रतिपक्ष भएर आवाज उठाउने अभिव्यक्ति मिडियामै दिएका थिए । अर्कोतिर पार्टीको विचारधारा के हुने भन्ने सवालमा केन्द्रीय तहका नेताहरूबाटै दुईथरीको कुरा आएपछि पार्टीको वैचारिक धारको विषयमा तत्काल नबोल्न लामिछानेले उर्दी नै जारी गर्नुपर्यो । पार्टीको वैचारिक धार टुंगो नलागेकै अवस्थामा लामिछानेले फेरी आफै विचार मिल्ने पार्टीसँग समन्वय गरेर सरकारमा जाने कुरा सार्वजनिक गरे । यहाँसम्म कि रवि लामिछाने त देउवाकोमा गृह मन्त्रालय दिनुपर्यो भनेर माग्नै पुगेका थिए अरे ।
गगन थापालाई आफ्नै गुटकाले समर्थन गरेनन् । के त्यो गगन मन नपरेर वा देउवा लोकप्रिय भएर होर ? या पैसाकै खेल मात्रै होर ?
गठबन्धनबाटै सरकार बनाउने भन्दै आएका देउवाले एक्कासि सभामुख, प्रधानमन्त्री र राष्ट्रपति तीनवटै मुख्य पदमा दावी कसरी गरे ? के यस्तो प्रस्तावमा प्रचण्ड मान्नेवाला छ भन्ने देउवालाई लागेको थियो र ? के देउवा यतिसम्म उल्लू छन् ?
विगतमा सभामुखले नमान्दिँदा एमसिसी सदनमा टेबुलै हुन सकेन । बल्लतल्ल टेबुल भएको पनि सिफारिस त भयो तर राष्ट्रपतिले अनुमोदन नगर्दिँदा किचलो भयो । एसपिपी योजना अमेरिकाले कार्यान्वयन आइसक्यो भनिरहेको छ । तथापि राष्ट्रिय सहमति हुन सकिरहेको छैन ।
यूक्रेन संकटले अन्तर्राष्ट्रिय वृत्तमा अमेरिकाको साख धूलिसाथ भएको मात्रै छैन, अमेरिकाको मुखुण्डोसमेत उत्रिएको छ । ‘रूस हाम्रो लागि तत्कालीन समस्या भए तापनि दीर्घकालीन समस्या चीन हो’ भन्ने बहाना झिकेर अमेरिका यूक्रेन संकटबाट भागिसकेको छ ।
अहिलेको सत्ता समीकरणमा देखिएको उलटपुलट राष्ट्रिय नेतृत्वको आत्मनिर्णयले किञ्चित् होइन । क्यारमबोर्डको गोट्टी चलाउने स्ट्राइकर त अरू नै कोही छ । आजलाई यत्ती…
मानबहादुर विष्णुमाया सुनुवार स्मृति छात्रवृत्ति समर्पण

किरात सुनुवार सेवा समाज बेलायतका पूर्व सचिव भक्तमान सुनुवारले आफ्नो बुबा मानबहादुर सुनुवार र आमा विष्णुमाया सुनुवारको सम्झनामा स्थापित मानबहादुर–विष्णुमाया सुनुवार स्मृति छात्रवृद्धि आज पूर्खस्मरण गर्दै समर्पण गरियो । सुनुवार सेवा समाज संघीय समितिले आफ्नो भवन कोटेश्वरमा विष्णुमाया सुनुवारको तस्वीरमा नाति मनप्रसाद सुनुवार र अध्यक्ष रणवीर सुनुवारले फुलमाला अर्पण गरी कोइँच मुक्दुम विधि अनुसार जोर सगुन, फलपूmल र खानेकुरा चढाएर पिदारनाम्दार गरी हार्दिक श्रद्धा अर्पण गरिएपछि छात्रवृद्धि प्राप्त विद्यार्थीहरुलाई नगद छात्रवृद्धि नाति मनप्रसाद र सुसेस अध्यक्ष रणवीर सुनुवारले छात्रवृत्ति समर्पण गर्नुभएको थियो ।
गत वर्ष ८ जना स्नातक पहिलो वर्षमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरुलाई क्रमशः इन्जिनियरीङ अध्ययनरत मोरङकी एक जना (समिका सुनुवार) लाई रु २५ हजार अनि बाँकी अन्य विषय अध्ययन गर्ने पाँच जना (एलिसा सुनुवार हिमेश सुनुवार, रिना सुनुवार कृतिका सुनुवार र एनिमन रापचा) लाई जनही रु. १५ हजार र एकै घरका दुई जना दिदीबहिनी (सुस्मा तथा सुस्मिता) लाई जनाही रु १२ हजार मानबहारदुर विष्णुमाया सुनुवार स्मृति शैक्षिक कोषले प्रदान गरेको थियो । तर यसपटक स्नातक दोश्रो वर्षमा छात्रवृत्ति हस्तान्तरण गर्नेक्रममा भने छ जना विद्यार्थीहरुले मात्र छात्रवृत्ति निरन्तर रुपमा पाएका छन् । सुस्मिताको नेपाल प्रहरीमा सेवा प्रवेश गरेर अध्ययन ब्रेक भएको छ भने हिमेशको घरायसी कारणले वैदेशिक रोजगारीमा जानुपर्ने भएको हुँदा अध्ययन व्रेक भएको छ ।
सुनुवार सेवा समाजको स्थानीय समितिहरु काठमाडौं जिल्ला, भक्तपुर जिल्ला, जिरी नगर तथा आङ्गिक संस्था सुनुवार विद्यार्थी समाज महिला समाज, ब्लामिच समाजको प्रतिनिधिहरुले समेतले मानबहादुर विष्णुमाया सुनुवारलाई पुष्पगुच्छाले हार्दिक श्रद्धा अर्पण गरेका थिए ।
आदिवासी जनजाति महिला महासंघमा पनि शेर्पा नै अध्यक्ष : चरम राजनीतिक चलखेल

राष्ट्रिय आदिवासी जनजाति महिला महासंघको ८औं राष्ट्रिय महाधिवेशन सम्पन्न भएकाे छ । प्रतिमा गुरुङ, अध्यक्ष राष्ट्रिय आदिवासी जनजाति अपांग महिला महासंघ नेपाल, कृष्ण कुमारी वाईबा, महासचिव विविसिका र शान्तीकुमारी राई, निवर्तमान अध्यक्ष लाहुर्निपको तीन सदस्यीय निर्वाचन मण्डलले अध्यक्षमा नेपाल शेर्पा महिला संघको ङिमि शेर्पा, हिमाली उपाध्यक्षमा थकाली महिला संघका काेषाध्यक्ष कल्पना भट्टचन, पहाड उपाध्यक्षमा नेपाल चेपाङ महिला संघका सचिव कमला चेपाङ, तराइ उपाध्यक्षमा ताजपुरिया महिला उत्थान संघका अध्यक्ष सुमित्रा ताजपुरिया, महासचिवमा सुनुवार महिला समाजका शोभा सुनुवार, कोषाध्यक्षमा नेपाल छन्त्याल महिला संघका सचिव देबमती छन्त्याल, परियोजना तथा बिदेश सचिबमा राजवंशी महिला संघका अध्यक्ष सनम राजवंशी, अनुसन्धान तथा सन्चार सचिबमा मेचे महिला उथत्थान संघका अध्यक्ष नुमा मेचे, मातृभाषा तथा संस्कृति सचिवमा राजी महिला समाजका अध्यक्ष वस्मती राजी, जनसम्पर्क तथा सङ्गठन बिस्तार सचिबमा नेपाल बराम महिला संघकाे प्रतिनिधि रिना बराम १० पदाधिकारी निर्वाचित भएका छन् । वरिष्ठ उपाध्यक्षमा भने प्रत्येक वर्ष महासंघमा दर्ता क्रमानुसार परिवर्तन हुँदै जाने प्रक्रियानुसार व्यासी सौंका महिला संघका अध्यक्ष पुस्पा बुढाथोकी पहिला नै चयन भएकी थिइन । अध्यक्ष पदका लागि शेर्पा र दनुवार महिलाबाट उम्मेदवारी परेकाे थियो भने महासचिव पदका लागि सुनुवार महिलाबाट शाेभा सुनुवार र उराँव महिलाबाट अञ्जुकुमारी उराँवाको उम्मेद्वारी परेको थियो । तर दनुवार महिला र उरावँ महिलाले उम्मेद्वारी फिर्ता लिएपछि अध्यक्ष र महासचिव पद निर्विरोध निर्वाचित भएको थियो ।
लामो समय संस्था नविकरण नभएको सदस्य संगठनहरुले निर्वाचन प्रक्रियामा मतदान तथा उम्मेद्वारी दिन पाउने कि नपाउने भन्ने वारेमा वहस चलेको थियो । महासंघले नै संस्था नवीकरण गरेर महाधिवेशनमा प्रतिनिधित्व गर्न पत्रचार गरेको र संघीय परिषदको वैठकले समेत संस्था नवीकरण गरेर आएका सदस्य सङ्गठनहरुलाई मात्र निर्वाचन प्रक्रियामा सहभागी हुन दिने भन्ने निर्णय गरेर राजनीतिक चलखेलका कारण आदिवासी जनजातिकाे महिला हकाधिकारको पक्षमा बहसपैरवी गर्ने संस्थामा पार्टीकाे ह्वीप भन्दै झमेला गरेको संस्था नवीकरण गरेर आउने सदस्य संगठनहरुको दाबी रहेको थियो । महासंघको सातौं सम्मेलनमा संस्था नवीकरण नभएकाे भनेर सुनुवार महिला समाजलाई बन्दशत्रबाट बाहिर निकालिए पनि ८औं सम्मेलनमा भने सङ्स्था नवीकरण नगरेका सदस्य सङ्गठनलाई समेत सहभागी गरिएको थियो । महासंघको संगठनात्मक संरचनामा सचिवालयभन्दा मथिल्लो निर्णयक तह संघीय परिषद भए पनि विवाद मुल जरो भने सचिवालयका पदाधिकारीकै द्वैद्व चरित्रले अनावश्यक वहस तन्किएको सदस्य संगठनकाे भनाई रहेको थियो । सचिवालयका सचिवहरु नै आफैंले गरेको निर्णय र पत्रको विरुद्धमा उभिएर बहिस्कारको नाटक गरीरहेको देखिन्थे । तर राष्ट्रिय आदिवासी जनजाति महिला महासंघ आफैको आर्थिक वर्ष ०७९/८० को नविकरण नभएको स्वयम महिला महासंघका महासचिव तथा सचिवहरुले बताउँदै नवीकरण नभएका सदस्य सङ्गठनलाई उकासीरहेका थिए ।
सङ्था नवीकरण नगरेका सदस्य सङ्गठनका प्रतिनिधिहरुले बन्दसत्रमा राखेको प्रश्न र मागको जवाफ दिनेक्रममा बन्दशत्रको अध्यक्षता गरिरहेको अध्यक्ष चिनीमाया माझीले महासङ्घको ४८ वटा सदस्य सङ्गठनमा २८ वटा सङ्स्था नविकरण भएका सदस्य सङ्गठनको उपस्थिति रहेको बाँकी सदस्य सङ्गठनहरुकाे सङ्स्था नवीकरण भएको थिएन । ६ वटा सदस्य सङ्गठनहरु निस्क्रिय भइ सम्पर्कविहीन रहेको जानकारी गराएकी थिइन ।
तर अधिकारीक मतदान गर्न पाउने सदस्य सङ्गठनकाे नामावली तयार पारी बन्दशत्रबाट महासंघ सचिवालय विघटन गरी निर्वाचन मण्डललाई निर्वाचन गर्न जिम्मेवारी दिएपछि राष्ट्रिय आदिवासी जनजाति महिला महासंघको ४८ जातिय महिलासंस्था आवद्ध रहेको भन्दै नेपाल मगर महिला संघ, नेपाल तामाङ महिला घेदुङ, नेपाल योल्मो महिला संघ, जिरेल महिला सेवा समाज, किरात याक्थुम माङ्गेना चुम्लुङ याक्खामा याप्सेन, नेपाल भाषा मिस खल, थारु महिला जागरण केन्द्र, नेपाल किरात राई महिला संघ र नेपाल पहरी महिला विकास संघ लगायत केही महिला संस्थाहरुले विरोध जनाउँदै निर्वाचन मण्डललाई ध्यानकर्षण समेत गराएका थिए ।
यसपाली पनि खिँचीले जित्यो प्रथम पुरस्कार : इतिहास कायमै

–कोइँचबु काःतिच ।
किरात चाड (चासोक तङनाम, चोसुवा, सकेला, शाँदार पिदार) को उपलक्ष्यमा सानो हात्तीवन शाँदार ग्योरमा शाँदार ग्योर व्यवस्थापन समितिद्वारा आयोजित शाँदार सिल प्रतियोगिता ५०८२ सम्पन्न भएको छ । आदिवासीको कोइँचको लोपोन्मुख शाँदार सिल संरक्षण तथा प्रवद्र्धनको उद्देश्य राखेर गरिएको शाँदार सिल प्रतियोगितामा छ गाउँको पाँच टिमले सहभागित जनाएका थिए । प्रतियोगीहरुलाई निर्णायकहरु मनप्रसाद सुनुवार, श्याम सुनुवार, वृहसमान सुनुवारले ढोल नाच, ढोल ताल, गीत, नृत्य संयोजन, भाव प्रस्तुति र भेषभूषासहित छ विधालाई मध्यनजर गरी अंक प्रदान गर्नुभएको थियो । सो प्रतियोगितामा २९७ अंक प्राप्त गरी मुलिच कोर्मोच युवाहरुको शाँदार सिल समुह खिँचि, ओखलढुंगाले रु. १० हजार नगदसहित प्रथम पुरस्कर प्राप्त गर्न सफल भएको थियो । त्यसैगरी २२६.३४ अंक प्राप्त गरी प्लेत्ति ग्युःदु तथा सुनुवार ब्लामिच समाजको संयुक्त शाँदार सिल समूह रामेछापले रु. ७ हजार नगदका साथ द्वितीय पुरस्कर, २०४.८६ अंक प्राप्त गरी क्युइँतबु कल्याण कोष रगिन, ओखलढु्रगाले रु. ५ हजार नगदका साथ तृतीय पुरस्कर र १७४.५ अंक प्राप्त गरी सुनुवार सेवा समाज काःत ओखलढु्रगा र कोइँच कुम्सो खिँ तथा बुजका युवाहरुको शाँदार सिल समूह रु. २ – २ हजार नगदका साथ सान्त्वना पुरस्कार प्राप्त गरेका थिए । उत्कृष्ट नृत्य संयोजना भने खिँचिका जीवन सुनुवारले प्राप्त गर्नुभएको थियो ।
ख्योम्पिातिचहरुको आफ्नै चाड फोल पिदार हुने भएकोले सहभागिताको लागि असमर्थ रहे पनि साब्ला र सैपुको शाँदार सिल भने समय अभावको कारण सहभागिता हुन सकेन ।
शाँदार सिल प्रतियोगिता ५०८२ लाई सेवानिवृत सिङ्गपुर पुलिस फोर्स सुनुवार समूहले प्रायोजन गरेको थियो भने खाजापानी तथा अन्य भैपरी आउने खर्च सहयोग सुनुवार सेवा समाज ललितपुरका पूर्व सचिव नविनकुमार सुनुवार (तारा) हाल हङकङले सहयोग गर्नुभएको थियो ।
सानो हात्तीवनमा शाँदार पिदार गर्दै आएको दुई दशक कटीसके पनि कहिल्यै शाँदार ग्योरमै बसेर कोइँचहरुले दिनभरि नाचेको इतिहास थिएन । तर यसवर्ष कोइँच चुप्लु इञ्डिजिनिअ्स टेलिभिजनकर्मीहरुको पहलमा कोइँचको लागि शाँदार ग्योर सिलथेम बनाएपछि शाँदार सिल प्रतियोगितासहित सानो हात्तीवनमै साँझसम्म कोइँचहरुको उपस्थिति भएको हो । शाँदार सिल प्रतियोगितामा सुनुवार सेवा समाजका उपाध्यक्ष अमृतबहादुर सुनुवार, सुनुवार सेवा समाज गोकर्णेश्वरका अध्यक्ष वेदवहादुर सुनुवार, सुनुवार सेवा समाज भक्तपुरका अध्यक्ष सावित्री सुनुवार, किरात माङहिम व्यवस्थापन समिति सानो हात्तिवनका कोषाध्यक्ष मोहन सुनुवार, सेवानिवृत सिङ्गापुर पुलिस फोर्स सुनुवार समूहका तर्पmबाट टिकाराम जेस्पुच, सुनुवार विद्यार्थी समाजका अध्यक्ष मनिषा सुनुवार शुभकामना दिनुभएको थियो । निर्णायक मण्डलका तर्पmबाट श्याम सुनुवार (रिल्मा) ले प्रतियोगीहरु केका आधारमा कसरी अंक प्रदान गरियो भन्ने जानकारीसहित प्रतियोगिता हो कसै न कसैले जित्नुपर्छ नै तर यो शाँदार सिल प्रतियोगितामा भने सबैले जितेको सबै कोइँच गाउँको शाँदार सिल एकै ठाउँमा देख्न पाएको प्रतिक्रिया दिनुभएको थियो । अन्तमा सबै सहभागी प्रतियोगी, निर्णायक, प्रायोजकहरुलाई एकमुष्ट आभार प्रकट गर्दै शाँदार ग्योर व्यवस्थापन समितिको तर्पmबाट सुनुवार महिला समाजका अध्यक्ष शोभा सुनुवारले धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभएको थियो ।
शाँदार सिल प्रतियोगिता ५०८२ को संयोजन पाम सुनुवारले, प्रायोजन व्यवस्थापन मेनुका सुनुवार, व्यवस्थापन सुनुवार सेवा समाज काठमाडौंका अध्यक्ष गोपाल सुनुवार, सुनुवार महिला समाजका अध्यक्ष शोभा सुनुवार साथसाथै टंकराम सुनुवार (सुजन), राणु गुरुङले गर्नुभएको थियो ।
साँस्कृतिक रुपमा हामी धनी छौं । तर हाम्रा संस्कृतिलाई समयानुसार अभिलेखीकरण गर्न नसकिएको हुँदा सक्दो प्रचारप्रसार गर्न सकिरहेका छैनौं । हाम्रा धेरै संस्कार संस्कृतिले आधुनिक समयानुसार फड्को मार्न नसक्दा दिनदिनै लोप हुँदै गएको हुँदा पनि नयाँ पुस्ताहरुलाई कोइँच संस्कृतिमा आकार्षण गर्न शाँदार सिल प्रतियोगिता आयोजना गरिएको हो । कोइँच किपटमा लोप भएको बुर सिललाई पुनःर्जिवन दिन पूर्व इलामबाट समेत शाँदार सिलमा प्रस्तुत् गराउँने चाहना भएपनि कलाकारहरुले विशेष कारण प्रस्तुति दिन सकेनन् । अहिले शाँदार नाचगीतहरु आफैंमा उत्कृष्ट र अतुलनीय हुँदा हुँदै पनि शास्त्रीय रुप दिन नसक्दा पुस्तान्तरण गर्न अप्ठ्यारो भएको छ ।
क) मुलिचकोर्मोच युवा शाँदार सिल समूह खिँचि, ओखलढु्रगा
१. जीवन सुनुवार
२. शिशिर सुनुवार
३. सिमान्त सुनुवार
४. हेमन्त सुनुवार
५. बसन्त सुनुवार
६. श्रीकृष्ण सुनुवार
७. रितीक सुनुवार
८. सुमन सुनुवार
९. विज्ञान सुनुवार
१०. जगत सुनुवार
ख) प्लेत्ति ग्युःदु र सुनुवार ब्लामिच समाज शाँदार सिल समूह रामेछाप
१. हिक्मत सुनुवार
२. विष्णु सुनुवार
३. मिलन सुनुवार
४. श्याम सुनुवार
५. सञ्जय सुनुवार
६. मोहन सुनुवार
७. शिवे सुनुवार
८. सन सुनुवार
९. हिक्मत सुनुवार
१०. प्रेमकुमारी सुनुवार
ग) क्युइँतबु कल्याण कोष रगिन शाँदार सिल समूह ओखलढु्रगा
१. वेदबहादुर सुनुवार
२. मनोजकुमार सुनुवार
३. किशोर सुनुवार
४. ताराराम सुनुवार
५. बसन्त सुनुवार
६. जीवन सुनुवार
७. सुवितकुमार सुनुवार
घ) काःत सुनुवार सेवा समाज शाँदार सिल समूह ओखलढु्रगा
१. सुवास सुनुवार
२. शुभराज सुनुवार
३. भेजबहादुर सुनुवार
४. विसाल सुनुवार
५. रविन सुनुवार
६. अशोक सुनुवार
७. उत्तम सुनुवार
८. राजेश्वरी सुनुवार
ङ) बुज थिँकाप तथा कोइँच कुम्सो खिँ शाँदार सिल समूह रामेछाप
१.. गोपाल सुनुवार
२. डिल्ली सुनुवार
३. विकास सुनुवार
४. अरुण सुनुवार
५. पदम सुनुवार (रामकुमार)
६) करण मुखिया
निर्णयक
१. मनप्रसाद्र सुनुवार, सल्लाहकार सुनुवार सेवा समाज ।
२. खिमबहादुर सुनुवार (श्याम), सदस्य, सुनुवार सेवा समाज ललितपुर ।
३. वृहस्मान सुनुवार, सदस्य सुनुवार कलाकार तथा चलचित्रकर्मी समाज ।
पहिचानको लागि प्रतिबद्धता
मुख्य प्रायोजन
सेवा निवृत सिङ्गपुर पुलिस फोर्स सुनुवार समूह,
सह–प्रायोजन
नविन सुनुवार हङकङ
आयोजक
सुनुवार सेवा समाज
शाँदार ग्योर व्यवस्थापन समिति
स्थान : सानो हात्तीवन, ललितपुर
मिति : २०७९ मङ्सीर २४ गते शनिवार
मिडिया पार्टनर
सुनुवार डट ओआरजि, इन्डिजिनिअस टिभि, अगुल्टो साप्ताहिक, अखवर टाइम्स साप्ताहिक, आइटिभी, मुलबासीटिभी ।