Archives
now browsing by author
/ ] ’] ’

-̍̃̍ –’OF ;/
̍̃ : ̃
: ̃:̃
̃ ̃ .
̃: ̃́ ̃: .
̃: .
̃:
.
̍ ̃
̃ : ̃:
̃
:
: : ̍
̃ ̍ ̃
̃
.
̍.
̃: .
̃: ̃: ̃:
̃:
̃: ̃:
̃:
̃: ̃:
:
̃:
.
̃

-: (̃ )
̃ ̃
̃
: ̃
:
: ̃:
̃ ̃ :
: :
̃ ̃̃: ̃
̃
̃ ̃̃: ̃
̃: .

– ̃
…
,
. … …
. …… !!!
. ̃ .
. …
.
. ̃
. ̃
̃ .
.
̃
. .
…
! !!

:
.
̃ :
Þ
:Þ
:
̃:
:
: ̃
̃ ̃
̃ : : ̃
: ̃
: ̃
: ̃
̃
̃
̃
̃:
̃ .
–: , -_
सिक्किममा सुनुवार शिक्षण र सिकाइ प्रक्रियालाई अभिवृद्धि कार्यशाला

सिक्किम सुनुवार (मुखिया) कोइन्चबु संघले भाषा शिक्षा विभागको निर्देशनालयसँगको सहकार्यमा शिक्षण र सिकाइ प्रक्रियालाई अभिवृद्धि गर्ने विषयमा केन्द्रित तीन दिने कार्यशाला आयोजना गरेको छ। कार्यशाला आज, अगस्ट 21, 2024, गान्तोकमा सुरु भयो र अगस्ट 23, 2024 सम्म जारी रहनेछ।
संघका अध्यक्ष डीबी मुखिया, कार्यकारिणी सदस्य तथा अन्य समुदायका सदस्यहरुको उपस्थितिमा कार्यक्रमको उद्घाटन गरिएको थियो । कार्यशालाले सहभागीहरूलाई शैक्षिक नतिजाहरू सुधार गर्न, विशेष गरी समुदाय भित्र भाषा शिक्षाको सन्दर्भमा नयाँ रणनीतिहरू र विधिहरू प्रदान गर्ने लक्ष्य राखेको छ।
सम्झनामा लिखु!

✍️दिल भुजेल
रामेछाप उमाकुण्डको शिर बाट बग्ने लिखुरिमाई र हिमगँगामाई केही तल आएर एक भए जुन संगमस्थलमा एउटा धार्मिक तिर्थस्थल ओमातिर्थ बन्यो त्यसैले जहाँ हरेक तिर्थयात्री हरु पुग्छन पुजा,आजा,श्राद्धा गर्छन धेरैले आफ्ना पितृको अस्तु अर्पण गर्छन त्यसैले यी एक पबित्र लिखुरिमाईको रुपमा परिचित छिन शक्तिशाली छिन।
समय सँगै आफ्नै गतिमा आफ्नै ईच्छामा क्यामा र बालदिङ्गको काख हुँदै पारी रामेछापको चरिपतकरी,पेकानास,रोशी,कोरन्दु,नेका,कास्थली,प्रीती भुजी सैपु,दुरागाउँको फेदि ढाँडे सिरिसे हुँदै र वारि सोलुखुम्बुको किन्जा,सिरुवा बुकुदोभान अनि ओखल्ढुङ्गाको सिस्दिङ्ग,ढुङ्गे,गोफा,साब्रा,काती,चण्डेश्वरी,रगनी,लिम्ती,गाम्नुङ टारको काख हुँदै शितल हावा दिंदै आफनै सुरमा सुसेली हाल्दै कोशी भेट्न केही वारिका साथी किन्जाखोला,बुकुखोला,साब्राखोला,फरफोलाखोला,पुस्पतखोला,खिंजिखोला,साल्पुखोला,लेतिखोला अनि पारिबाट रामदिङ्ग झर्ना,ठाडोखोला,रोसिखोला,साप्सुखोला,चन्डिथानखोला,भुजिखोला,दुरागाँउखोला दायाँ बायाँ लिएर हिंड्थ्यौ तर दुष्टहरुको कुदृष्टी परे पछि दायाँबायाँ हुने साथी कसैको पनि केही नलाग्दो रहेछ!!
तिमिलाई तिम्रो उदगम स्थल देखि नै दुष्टहरुले नजरबन्दमा हालिदिए तिम्रो बाटो फेरिदिए ठाउँ ठाँउमा रोकेर राखेर शान्त बनाए झैँ गरेर धेरै ठाँउमा उतेजित बनाए,तिमी नजर बन्द हुँदा अनि गाउँ बस्तिको मुटु छेडेर विभिन्न गाउँ बस्तिलाई रोगी बनाउँदा दुष्टहरु एका दुईको स्वार्थ पूरा हुँदा अनि सोझा सिधा जन्ताको बिचल्ली हुँदा दुष्टहरुको भाषामा त्यस्लाई बिकाश भन्दो रहेछन!!
अझ हाम्रो गाउँ भन्दा माथिको तिम्रो कथा धेरै गर्न चाहिन किनकी लामो हुन्छ।तिमि हिड्ने बाटोमा कमिला हिंडिरहेका छन,गुम्देल र कोरेम धरापमा छ धेरै परिवारहरु बिचल्लिको अबस्थामा छन।अब पालो हाम्रो गाउँको खिजिदेम्वा गाउँपालिकाको 7 नं रावादोलुको फेदि गोफा र रामेछापको उमाकुण्ड प्रीतिको फेदिमा तिमिलाई थुनेर नजरबन्द गर्दैछन हाम्रो नाजुक बस्ती मुनि तिमिलाई हिडाउँने नाममा मिसिन र बम बारुदको सहायताले प्वाल पार्दैछन।नजाने तिमिलाई जति दुख दिए त्यति नै तिम्रा पुजक आदिवासी देखि सबैलाइ शास्ती दिईरहेका छन।
भोकाएको ब्वाँसोले सिकार भेटाएको जस्तो जहाँ बाट भेट्यो त्यहीँ बाट चिथोरेको छन लुछेको छन तिम्रो अस्तित्व त सखाप पारे नै हाम्रो गाउँ बस्ती पनि उत्तिकै नाजुक र जोखिम पारे,खि.दे.१ रगनिको तल्लो भु-भाग बिमिरे,होल्पु,फुलडाँडा,जिलि,लिम्ती थिलथिलो पारे त्यहींँ तल ढाँडे र सिरिसे बिचमा पुरै तिम्रो आन्द्रा भुँडीको अप्रेसन गरे भन्दा बढि गरेको छन त्याहँ तिम्रो हालत देखेर जो कोहि निरास हुन्छन हेर्न सकिन्दैन त्यतिले नपुगेर अझै साँगुटार सम्म नि तिमिलाई छोडेको छैनन खोइ कसरी लेखौं तिम्रो कथा!!जति लेख्यो त्यति कम हुन्छ।
तिमिले दिएको त्यो शितल हावा अब हामिले कहाँ पाउने?तिमी आफ्नै बहावमा सुसेली हाल्दै कहिले वारि कहिले पारी गर्दै विभिन्न रुप रँगामा बहेको कहाँ देख्ने?तिम्रो शितलताले गर्दा माथी सम्म भएको हरियाली कहाँ देख्ने?एकादशिमा फुल तार्न कहाँ जाने?माघी नुहाउन अनि कोशी पुजा गर्न कहाँ जाने?हाम्रा अग्रजले फुल,पाती भेटी लगेर लिखुको बिचमा चाढाउ है भनेर सिकाएका थिए अब त्यो कहाँ चढाउने?त्यो सिस्दिङ्ग र नेकामा फुल्ने तिते माछा कहाँ देख्ने?तिम्रो नजिकै तिम्रै भरमा बाँचेका दाजु भाईले जाल कहाँ हान्ने फाँदा कहाँ थाप्ने?झट्टारे अनि बल्छी कहाँ खेल्ने?अनन्त बाटो (बैकुण्ठ बास)रोज्नेहरुको चिता केले पखाल्ने पित्रीलाई जल के दिने?तिम्रो बर्णन जति गर्यो झन कम हुन्छ।
तिमी नजरबन्दमा छ्यौ,तिमिलाई परिबन्धमा पारेर तिम्रो हाम्रो सम्बनध प्रकृति र संस्कृती माथी खेलबाड गर्ने जो कोहि दुष्टलाई तिमिले दिन सक्ने जति आशीर्वाद अथवा श्राप जे दिनु मन लाग्छ दिनु किनकी तिमी सँग अदृश्य शक्ति अदभूत छ लिखुरी माई🙏🙏
#जयहिमगँगा_लिखुरिमाई
लिखु सम्पदा जोगाउन एक बनौं

–ज्यो. केशवप्रसाद पौडेल
अब अघि बढौं हामी
सदैव अघि बड्नुछ ।।
खिँचिकाःत उठाउन
संघर्ष गर्नु पर्दछ ।।
फूटेर हैन जूटेर
पौरख गर्नु पर्दछ ।।
मातृभूमी बच्छ भने
हामीले मर्नु पर्दछ ।।
तोःशिपाँ, फोत, सेला–पुँ
बचाउन उठौं अब ।।
च्यासली, दिगार्पुँ, दिःशि
अनि मान्दछ गौरव ।।
दारेगौंडा, झोलङ्गेले
हाम्रो नै आशा गर्दछ ।।
युवा जुटेर आमाको
संकट टार्नु पर्दछ ।।
पिपल्डाँडा, सिमलडाँडा
टुस्के डाँडाहरू अब ।।
सचेत चेत बनेर उठ्दा
मान्दछ देश गौरव ।।
कोइराले, धुसिनी, काःत
पेलु, चर्नालु औ सब ।।
बाँस्बोटे जुरुक्क उठून
मान्दछ देश गौरव ।।
खिजीदेम्बा, काःत
जुरुक्क उठ्नु पर्दछ ।।
हामीले आमाको आँसु
अहिल्यै पुछ्नु पर्दछ ।।
खाल्टोमा लिखु हाल्दा
उचाइ बड्दैन अब ।।
भाइ मारेर दाइको
कहिल्यै हुन्न गौरव ।।
रावादोलु यही भन्छ
मानिस बन्नु पर्दछ ।।
मानवीय हिन मान्छे
अकालै मर्नु पर्दछ ।।
गोफा, साब्ला, बुक्तेल
ढुँगे, रावाहरु सब ।।
सिङ्गै गाउँ बनौं एक
अनि पो बठ्छ गौरव ।।
–काःत पित्थीखिँ, खिजीदेम्बा ४, ओखलढुङ्गा
टिप्पणी
- काःत गाउँ लाई आजकाल पिपल्डाँडा भन्ने गरिन्छ ।
कलल डाँडा अहिले सिमलडाँडा भएको छ ।